Kinderen en technologie gevaarlijk? Wij nemen veel voorkomende zorgen weg.

1. Sociaal isolement

Zorgt technologie voor minder sociaal contact?

Kinderen en volwassenen brengen steeds meer tijd op hun apparaten door. Hierdoor maakt onze samenleving zich steeds meer zorgen over de mogelijke risico’s van sociale isolatie. Aangezien kinderen steeds gemakkelijker online met hun vrienden kunnen communiceren, zijn ouders bezorgd dat de behoefte om in het echt met elkaar af te spreken langzaam zal afnemen. Lisa Rai Mabry-Price, de Associate Director of School Services van de American Speech-Language-Hearing Association (ASHA), . “Deze vaardigheden worden ontwikkeld en aangescherpt door dagelijkse interacties en leren je hoe je om de beurt praat tijdens een gesprek. Het gebruik van gezichtsuitdrukkingen, het veranderen van de manier waarop je spreekt op basis van de luisteraar, zoals hoe je praat tegen een baby versus een volwassene en het maken van gepast oogcontact. Dergelijke persoonlijke interacties zijn beperkt als kinderen alleen maar passief naar een scherm kijken.”, zegt Lisa Rai.

Maar worden de kinderen van nu echt zo passief als Mabry-Price suggereert? Mimi Ito, een cultureel antropologe, merkt het tegendeel op. Zij zegt namelijk dat kinderen actief gebruik maken van de nieuwe mogelijkheden om ons te laten zien hoe technologieën kunnen worden gebruikt . “Jonge mensen zitten in een periode van hun leven waarin ze nog niet veel macht hebben, maar ze zijn superslim en ze hebben veel energie. Dus als die energie wordt toegepast op iets nieuws en experimenteels, grijpen ze echt naar technologie als een instrument voor empowerment en zelfexpressie” zegt Mimi.

Hoewel ouders zich zorgen kunnen maken over dat hun kinderen hun vriendschappen volledig online onderhouden, gebruiken kinderen hun apparaten zelden ter vervanging van interacties in het echte leven. Integendeel zelfs, zij gebruiken technologieën actief om hun relaties te bevorderen. Bij goed gebruik kunnen digitale apparaten zelfs de band tussen kinderen en hun vrienden versterken. Wanneer ze elkaar bijvoorbeeld niet persoonlijk kunnen ontmoeten, kunnen ze online chatten of elkaar bellen. De online ruimte stelt verlegen kinderen ook in staat om eenzaamheid te overwinnen en gemakkelijk nieuwe vrienden te maken.

2. De spanningsboog

Zorgt technologie voor concentratieproblemen?

Technologieën overspoelen kinderen met een grote verscheidenheid aan prikkels, waardoor ze voortdurend worden aangemoedigd om te multitasken. Kinderen die te veel tijd besteden aan het spelen van videospelletjes of het grootste deel van hun tijd online doorbrengen, hebben de neiging zich minder goed te kunnen concentreren op één enkele taak. Het is niet ongewoon dat ouders hun kinderen voor de tv zien zitten om een programma te bekijken, terwijl ze ook een videospelletje spelen of naar een podcast luisteren terwijl ze door de sociale media scrollen. Volgens het boek van Dr. Richard Restak, The New Brain: How the Modern Age is Rewiring Your Mind, kan het voor kinderen een uitdaging zijn om zo’n stimulerende omgeving bij te houden. Wat dan weer kan resulteren in problemen met concentreren. noemt ook een nieuwe vorm van Tech ADD (Tech Attention Deficit Disorder): “De hersenen worden op jonge leeftijd getraind om in zo’n hoge mate te multitasken dat ze niet in staat zijn om zich op één taak of gedachte tegelijk te concentreren.” Tech ADD kan zowel door kinderen als volwassenen worden ervaren. Volgens deze bronnen kan de invloed van technologie de reden zijn achter de slechte cijfers of het verminderde geduld van je kind.

Dr. Sharon Horwood, universitair hoofddocent aan de School of Psychology van de Deakin University, is echter optimistisch over de generatiestabiliteit van onze cognitieve vermogens, die nu door de technologie worden uitgedaagd. “Hersenen zijn in de loop van duizenden jaren geëvolueerd om te doen wat ze doen; veranderingen in de cognitieve functie op populatieniveau kunnen niet in één generatie plaatsvinden,” legt dr. Sharon uit. Zelfs als je kinderen moeite hebben om zich maar op één ding te concentreren, kan dit hun opleiding ten goede komen. Zoals de Western Governors University suggereert: “Studies tonen aan dat het gebruik van technologie jonge kinderen helpt effectiever te leren multitasken. Hoewel je je met multitasken nooit volledig op één gebied kunt concentreren, kunnen leerlingen leren hoe ze moeten luisteren en typen om aantekeningen te maken, of andere multitasking-activiteiten die hen kunnen helpen slagen in hun toekomst.”

Bij correct gebruik kunnen digitale apparaten krachtige hulpmiddelen worden om te leren. Zelfs het spelen van videospelletjes kan het probleemoplossend vermogen van je kind stimuleren. We moeten onze kinderen leren om technologie effectief te gebruiken, niet om er bang voor te zijn. De term “edtech” (een samenstelling van ‘educatie’ en ‘technologie’) wordt steeds prominenter in verband gebracht met kinderen en technologie. Kinderen leren dat technologie geen vijand is, maar een nuttig hulpmiddel. Dit kan niet alleen goed zijn voor hun ontwikkeling, maar ook voor hun succes in de toekomstige beroepsbevolking. Daarnaast legt Mimi Ito uit dat kinderen kennis opdoen op nieuwe gebieden: “Je ziet kinderen op steeds jongere leeftijd leren coderen of game mods en vormen van technologie maken.”

We moeten beseffen dat deze technologie niet verdwijnt en dat kinderen er steeds meer door omringd zullen worden. Het opvoeden van verantwoordelijke technologiegebruikers is dus belangrijker dan ooit. Om dit te garanderen, moeten we in de gaten houden hoe kinderen technologie gebruiken.

3. Ouder-kind relatie

Ten slotte kunnen ouders bezorgd zijn dat technologieën de relatie die zij met hun kinderen hebben, kunnen schaden. Volgens een studie uitgevoerd door Dr. Jenny Radesky, een ontwikkelingsgerichte kinderarts, en Brandon T. McDaniel, een professor aan de Illinois State University kunnen kinderen gedragsproblemen vertonen onder invloed van technologieën, zoals agressie, irritatie of zeuren. Dit legt een grote druk op de ouder, die zich dan “terugtrekt uit de ouder-kind interacties met technologie“, en dit hogere technologiegebruik tijdens ouder-kind interacties kan na verloop van tijd het terugtrekkingsgedrag van het kind beïnvloeden, wat leidt tot nog meer gedragsproblemen.

Radesky suggereert echter ook dat het reactieve gedrag dat sommige kinderen vertonen, kan voortkomen uit andere problemen. “Het kan zijn dat het kind reageert op het feit dat het geen aandacht krijgt en dat het zijn gedrag opvoert om meer reactie van de ouders te krijgen.” Een andere oorzaak kan zijn “dat het kind niet zoveel speeltijd of gesprekstijd met zijn ouders krijgt.” Jarmila Tomková, psycholoog, voegt hieraan toe dat online stimuli zeer snel veranderen, zodat het tijd kan kosten voor de hersenen van een kind om de overgang naar de offline realiteit te verwerken. Er zijn veel mogelijke redenen voor reactief gedrag bij kinderen, en zoals Jarmila Tomková uitlegt, geeft de boosheid van een kind soms alleen maar aan dat we noodzakelijke grenzen met hen aan het opbouwen zijn.

Als je het gevoel hebt dat je relatie met je kind negatief wordt beïnvloed door technologie, kun je wellicht meer gewoonten of schermvrije activiteiten introduceren. Technologisch gedreven veranderingen in de ouder-kindrelatie zijn weliswaar onvermijdelijk, maar niet altijd nadelig. Digitale apparaten stellen kinderen en ouders in staat elkaar berichten te sturen of te bellen wanneer dat nodig is, wat de band tussen hen juist kan versterken. Volgens Mimi Ito kan deze mogelijkheid tot contact een grote emotionele steun bieden, en blijven kinderen die net onafhankelijk worden meer in contact met hun thuis.