In de huidige digitale wereld is het voor ouders een dagelijkse verantwoordelijkheid geworden om kinderen te helpen bij passend en veilig online gedrag. Maar laten we de rollen even omdraaien. We vroegen kinderen: “Wat vind jij van het internetgedrag van je ouders? Is er iets dat ze zouden moeten veranderen?”

De antwoorden die zijn verzameld gaan over een hele reeks onderwerpen, van het delen van foto’s tot het beheren van de schermtijd en het gebruik van emoji’s. Is het tijd voor ouders om wat wijsheid van de jongere generatie over te nemen? Het is duidelijk dat beide kanten er baat bij hebben om naar elkaar te luisteren en open gesprekken met elkaar te voeren.

Laten we eens kijken naar het advies van de jongere generatie. Moeten de ouders deze tips opvolgen, of houden ze liever vast aan hun oude gewoonten?

1. “Waarom zou mijn moeder mijn vrienden volgen op Instagram?” (jongen, 13)

Is het ‘normaal’ om de vrienden van je kinderen online te volgen? Dit is een beslissing, waarbij verschillende factoren een rol spelen. Leeftijd speelt zeker een rol, omdat jongere kinderen baat kunnen hebben bij extra online hulp of toezicht van een volwassene. Naarmate kinderen echter volwassener worden en online verantwoord gedrag vertonen, kan het geven van meer vrijheid hen een goed gevoel geven en ook hun zelfstandigheid binnen de online wereld bevorderen.

Advies: Uiteindelijk moet de beslissing gebaseerd zijn op open communicatie, wederzijds respect en begrip voor ieders belangen. Als je ervoor kiest om de vrienden van je kind online te volgen, is het belangrijk om hun privacy te respecteren en je niet te mengen in privégesprekken, gevoelige informatie te delen of commentaar te geven op persoonlijke zaken. Probeer een balans te vinden tussen verantwoord ouderschap en het respecteren van de behoefte van je kind aan onafhankelijkheid en persoonlijke ruimte. Elk kind en elke situatie is echter anders, dus het is belangrijk om rekening te houden met de unieke persoonlijkheden en voorkeuren van zowel je kind als hun vrienden.

2. “Gebruik de perzik emoji niet als je niet weet wat het betekent! En WTF is geen afkorting voor ‘Where’s The Food!'” (meisje, 12)

Je hebt misschien het gevoel dat het gebruik van emoji’s en leuke afkortingen je communicatiestijl toegankelijker en relaxter maakt. Dat kan waar zijn – als je weet welke betekenis je berichten kunnen hebben. Het gebruik van emoji’s en afkortingen zonder de context ervan te begrijpen kan geforceerd overkomen.

Advies: Over het algemeen is het altijd beter om te communiceren op een manier die voor jou natuurlijk aanvoelt. Als je wel de communicatiestijl van je kind wilt bijhouden, kun je je kind vragen om de betekenis achter een bepaalde emoji of afkorting uit te leggen.

3. “Ik zie er verschrikkelijk uit op die foto. Waarom zouden ze die delen?” (meisje, 13)

Het online delen van foto’s van je kinderen is een belangrijke beslissing. Hier zijn een paar dingen die je moet overwegen voordat je iets deelt:

  • Privacy en emoties: We hebben al gesproken over hoe tieners veel waarde hechten aan hun privacy. Het delen van hun foto’s zonder eerst hun goedkeuring te vragen kan hen het gevoel geven dat hun persoonlijke ruimte niet wordt gerespecteerd. Door hun goedkeuring te vragen, laat je zien dat je rekening houdt met hun gevoelens en dat je wilt dat ze zich op hun gemak voelen.
  • Impact in de toekomst: Houd in gedachten dat foto’s die vandaag worden gedeeld een blijvende impact kunnen hebben. Je kind kan zich zorgen maken over hoe deze foto’s zijn of haar toekomst kunnen beïnvloeden. Denk bijvoorbeeld aan situaties als het solliciteren naar een universiteit of baan of in relaties.
  • Veiligheid: Het openbaar delen van de foto’s van je kind kan hem of haar blootstellen aan potentiële risico’s. Van ongewenste aandacht tot cyberpesten. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de foto’s die je deelt geen informatie onthullen die anderen op een schadelijke manier kunnen gebruiken.
  • Verschillende meningen: Denk na over de emoties achter de foto’s die je wilt delen. Sommige foto’s kun jij grappig of schattig vinden, maar kunnen ervoor zorgen dat je kind zich ongemakkelijk of beschaamd voelt.
  • Respect voor hun vrienden en leeftijdsgenoten: Als je foto’s van je kind deelt, bijvoorbeeld van een musical, betrek je daar misschien ook vrienden of klasgenoten bij. Probeer er zeker van te zijn dat iedereen akkoord gaat met het plaatsen van de foto’s door de kinderen. Of vraag toestemming aan hun ouders voordat je foto’s plaatst. Als dit onmogelijk lijkt zonder dat het ongepast of opdringerig overkomt, is het misschien beter om de privacy van anderen te respecteren door die foto of video helemaal niet te plaatsen.

Advies: Het plaatsen van foto’s van je kinderen kan een manier zijn om hun prestaties te vieren of favoriete herinneringen te delen. Vergeet niet om hun gevoelens, privacy en veiligheid in gedachten te houden. Praat openlijk met je kind over hoe hij of zij het vindt om foto’s te delen. Deze gesprekken kunnen je helpen om hun voorkeuren en zorgen te begrijpen. Samen kunnen jullie grenzen vaststellen die voor iedereen goed zijn. Zulke gesprekken kunnen een waardevolle les zijn voor je kinderen en hen helpen netiquette te leren en kritisch na te denken over sociale media.

4. “Stop met het maken van TikToks! Je weet niet hoe je dat dansje moet doen! Als je jezelf belachelijk gaat maken, kunnen mijn vrienden dat zien en me uitlachen.” (meisje, 12)

De zorgen van kinderen over mogelijke schaamte voor hun ouders zijn begrijpelijk en – tot op zekere hoogte – terecht. Ouders moeten zich ervan bewust zijn dat hun online acties invloed kunnen hebben op hun kinderen. Tegelijkertijd heeft plezier maken geen leeftijdsgrens. En er zijn veel makers die daar het levende bewijs van zijn! Een goed voorbeeld is ‘Opa Gerrit’, een 79-jarige meneer, met meer dan een half miljoen volgers op TikTok.

Advies: Als je kind zich zorgen maakt over hoe hij of zij over komt op sociale media, kun je deze situatie gebruiken als een kans om hem of haar te leren over zelfvertrouwen en het omarmen van je vrijheid van expressie en creativiteit. Als je kind zich echter ongemakkelijk voelt bij je posts, kun je proberen een middenweg te vinden. Een andere optie is je posts delen met slechts een beperkt aantal mensen, waar de vrienden van je kind niet onder vallen.

5. “Mijn ouders blijven me vertellen wat ik wel en niet moet delen. Maar ik heb ze zo vaak verteld dat mijn account privé is en alleen mijn vrienden het kunnen zien! Ze zouden me meer vrijheid moeten geven.” (meisje, 13)

Als je kind sociale media gebruikt, probeer dan vertrouwd te raken met de privacy-instellingen van de platforms en hoe ze werken. Deze kennis kan je helpen om de beperkingen van de interacties en posts van je kind te begrijpen. Iets waar je echter rekening mee moet houden, is dat wanneer dingen online worden geplaatst, ze standaard openbaar worden. Zelfs als dit met een kleine groep mensen gedeeld wordt. Als een vriend bijvoorbeeld een screenshot maakt van een geplaatste foto en deze met iemand anders deelt, is het bereik van de foto onmogelijk te controleren. Zowel jij als je kinderen moeten bewust zijn van dit feit. Ook is het belangrijk er altijd over na te denken wat je op je profiel plaatst.

Advies: Net als bij andere tips gaat het er hierom dat je rekening houdt met de veiligheid. En dat terwijl je je kind ook het gevoel geeft dat hij of zij verantwoordelijk is voor zijn of haar daden. Probeer samen richtlijnen op te stellen voor online interacties en bespreek wat voor soort betrokkenheid acceptabel is. Als de regels eenmaal zijn uitgelegd, toon dan vertrouwen in het oordeel van je kind. En ook in zijn of haar vermogen om de online aanwezigheid te beheren. Dit kan door zijn of haar berichten goed in de gaten te houden en ervoor te zorgen dat hij of zij zich aan de vooraf vastgestelde afspraken houdt. Doe dit zonder commentaar te geven op elk bericht dat hij of zij deelt.

6. “Ik mocht mijn telefoon de hele reis niet gebruiken! Hoe kan ik iedereen bijhouden als ze dat blijven doen?” (jongen, 13)

Hoewel kinderen dit misschien niet graag horen, zijn de grenzen voor schermtijd ingesteld met hun welzijn in gedachten. Te veel schermtijd kan invloed hebben op de lichamelijke gezondheid en slaappatronen, maar ook op de algehele mentale gezondheid. Door grenzen te stellen, willen ouders een gezonde balans creëren tussen online en offline activiteiten. Aan de andere kant moet je niet vergeten dat sociale media niet de vijand zijn. Het stelt onze kinderen in staat om met hun vrienden te communiceren, hun mening te uiten en verschillende onderwerpen te verkennen. Kinderen te veel beperken in hun verlangen om de online wereld te verkennen kan leiden tot opstandig gedrag. Ook kan het leiden tot minder mogelijkheden voor kinderen om te leren navigeren op het internet.

Advies: Over het algemeen moet je de regels omtrent schermtijd baseren op een afweging van zowel de risico’s als de voordelen. Om effectieve regels op te stellen, moet je je kinderen deel laten uitmaken van de besluitvorming. Zo voelen ze zich gesterkt en zullen ze misschien minder snel in opstand komen tegen je aanbevelingen. Luister naar hun mening en probeer een compromis te vinden tussen hun wensen en jouw eigen opvattingen. Als je nog steeds uitkomt op een limiet waar je kind niet blij mee is, kun je afspreken om later op het onderwerp terug te komen. Of je kunt zelfs overwegen om te onderhandelen over extra schermtijd, in ruil voor het voltooien van bepaalde taken of klusjes.

We doen dit samen

Deze tips zijn niet bedoeld om blindelings op te volgen. Wel kan het luisteren naar onze kinderen ons helpen om veilig te blijven en plezier te hebben op internet. De reis naar digitale veiligheid is iets wat we alleen kunnen doen door met elkaar te praten en van elkaar te leren.