Op 11 april 2023 heeft de politie 130 minder- en meerderjarige slachtoffers geïdentificeerd in de grootste online misbruikzaak in Nederland tot nu toe. De namen van slachtoffers kwamen naar voren in mappen op de computer van een man uit Etten-Leur. De mappen stonden vol met naaktfoto’s en seksuele video’s van de slachtoffers, waarvoor hij de meisjes betaalde. Als zij daarna niet nog meer beelden stuurden, dreigde hij alles online te delen.

Wat is sextortion?

Chantage met naaktbeelden wordt sextortion genoemd en staat voor seksuele afpersing. Het is dus een vorm van online seksueel grensoverschrijdend gedrag. Het kan bij sextortion gaan om een naaktfoto of -video van het slachtoffer of een gemanipuleerd beeld, zoals gemanipuleerde webcambeelden waarbij het lijkt alsof het slachtoffer seks heeft met iemand anders.

We begeven ons steeds meer online en door alle moderne technologieën die hierbij komen kijken, maakt dat het voor cybercriminelen steeds gemakkelijker om dergelijke scams te verspreiden. Het is van belang om het bewustzijn omtrent sextortion te vergroten en te praten over deze vorm van chantage. Hieronder volgen een aantal tips om te voorkomen dat jij of je kind slachtoffer wordt van sextortion.

Is er iemand naar jou toegekomen met de vraag om hulp? Slachtofferhulp Nederland heeft een checklist gemaakt met wat jij voor een slachtoffer kunt doen.

1. Leg uit hoe social engineering werkt

Als een aanvaller iemand op een geloofwaardige wijze misleidt, door bijvoorbeeld in te spelen op nieuwsgierigheid, angst of behulpzaamheid, noemen we dat social engineering. Op deze manier probeert de aanvaller bijvoorbeeld aan informatie te komen om in een digitaal systeem in te breken of het slachtoffer af te persen. Zorg ervoor dat de basisprincipes duidelijk zijn en dat mensen zich bewust worden van het probleem.

Meer weten over social engineering? Klik op onderstaande knop.

Lees meer

2. Praat over gestolen wachtwoorden

Kwaadwillenden kunnen dreigen dat zij jouw wachtwoord hebben bemachtigd. Dat is vervelend, maar dat is waarschijnlijk ook het enige wat zij van je hebben. Het wachtwoord kan ergens gekocht zijn, omdat het bijvoorbeeld betrokken is geraakt bij een datalek.

Ga niet in op deze dreigingen en focus je op het maken en bewaken van sterke wachtwoorden. Daarnaast zorgt het instellen van tweefactorauthenticatie (2FA) voor een extra beveiligingslaag die de toegang tot jouw accounts en gegevens beter beschermt.

3. Hoe kun je reageren op sextortion scams?

Ga niet in op de verzoeken van de daders, ook al hebben zij jouw wachtwoord. Ze zullen niet stoppen nadat jij op de verzoeken bent ingegaan, dus verbreek al het contact. Probeer in plaats daarvan bewijs te verzamelen, bijvoorbeeld door screenshots te maken van de berichten die je hebt ontvangen. Staat er iets vervelends van jou online? Maak daar screenshots van en zorg dat het webadres (de URL) te zien is en doe aangifte bij de politie.

4. Creëer bewustzijn over cyberveiligheid

Het is van belang om bewustzijn te creëren over cyberveiligheid. Hieronder zijn een aantal artikelen verzameld met hierin verschillende tips om de online veiligheid van jou en je kind te verbeteren.

DoxingOnline veiligheidWebcams

Praat erover

Tot slot blijft open en eerlijk zijn ontzettend belangrijk. Of het nou tegen vrienden, familie, de politie of iemand op school is, je staat er niet alleen voor en het is zeker niet jouw fout.

Als je het lastig vindt om er met een bekende over te praten, dan zijn er online opties om (anoniem) met iemand te praten. Doe dit wel op een vertrouwde website, bijvoorbeeld via Slachtofferhulp Nederland of de Kindertelefoon.

Europol heeft een campagne gemaakt tegen online seksuele dwang en afpersing van kinderen. Bekijk deze hier: