De zon schijnt en de school is gesloten. De kans is groot dat kinderen in de zomervakantie sneller en meer naar hun digitale apparaten grijpen. Afhankelijk van de leeftijd, kan het een lastige opgave zijn om je kinderen te beschermen, maar ook rekening te blijven houden met hun privacy en onafhankelijkheid.

Met de beginnende zomervakantie, is dit het perfecte moment om je kinderen een opfriscursus te geven over de grootse digitale dreigingen die op de loer kunnen liggen. Want, zorgeloos de zomer in, daar hoort ook je online veiligheid bij.

De top 7 digitale dreigingen voor kinderen

Zomervakantie betekent vaak dat er veel uren per dag online worden doorgebracht. Dat is natuurlijk al niet gezond, maar dat is niet het enige. Houd rekening met de volgende dreigingen:

1. Cyberpesten

Cyberpesten kan in verschillenden vormen plaatsvinden. Het kan variëren van uitschelden en het verspreiden van valse geruchten, tot het ontvangen van ongewenste beelden en fysieke dreigingen, of zelfs het delen van privébeelden van zichzelf zonder hun toestemming. Vooral oudere tieners hebben meer kans om dit soort misbruik te ondergaan, wat een zware tol kan eisen op de geestelijke gezondheid. De kindertelefoon geeft aan dat bijna 17 procent van de telefoongesprekken in april 2020 ging over cyberpesten, terwijl dat een jaar eerder nog 3,7 procent was.

2. Kwaadwillende personen (predators)

Helaas bestaan er ook mensen die op kinderen uit zijn. Dit kan in vele vormen zijn: van sextortion en online kinderlokkerij tot online tippelen en sexting zonder toestemming. Daders gebruiken online meestal schuilnamen en doen zich voor als kinderen van dezelfde leeftijd. In sommige gevallen gaan ze een relatie aan met hun slachtoffer en halen ze hen over om expliciete content te sturen (bekend als sextortion). Ze dreigen dan de beelden aan vrienden en familie door te geven als het slachtoffer niet meer stuurt of hen geld geeft. In andere gevallen kunnen kwaadwillende personen het apparaat van het slachtoffer op afstand hacken en de webcam aanzetten om hen stiekem op te nemen. (Dit misdrijf moet niet worden verward met sextortion scams, waarbij bedreigers e-mails sturen waarin ze beweren malware op de computer van het slachtoffer te hebben geïnstalleerd. Hiermee kunnen ze zogenaamd de persoon opnemen terwijl ze pornografie bekijken).

3. Ongepaste inhoud

Ongepaste inhoud gaat niet alleen over pornografie of gewelddadige beelden, maar ook over materiaal dat zelfbeschadiging en zelfmoord promoot. Dit kan in sommige gevallen tragische gevolgen hebben. Er moet een balans worden gevonden tussen het over-beschermen van onze kinderen en ervoor zorgen dat ze niet op te jonge leeftijd al worden blootgesteld aan mogelijk schadelijke inhoud.

4. Oplichting met contant geld/op marktplaats

Kinderen zijn ook enthousiaste online consumenten. Dat betekent dat ze vaak sites als Facebook en Marktplaats bezoeken om koopjes te vinden of spullen te verkopen die ze niet meer nodig hebben voor wat extra geld. Helaas zijn deze sites ook een bron van frauduleuze activiteiten, variërend van defecte en nagemaakte items die te koop worden aangeboden, tot gekochte items die nooit worden geleverd. Vaak wordt het slachtoffer gevraagd om te betalen via Tikkie of soortgelijke apps. Door dit te doen is hun aankoop niet langer beschermd, dus als het geld eenmaal weg is, is het weg.

5. Namaakspellen

Kinderen zijn dol op spelletjes. Naar schatting Maar spelplatforms en -diensten kunnen kinderen ook blootstellen aan risico’s zoals cyberpesten, oplichting, kwaadwillende personen en ongepaste inhoud. Malware is vaak vermomd in illegale software die wordt gebruikt als lokmiddel voor gamers. En game-accounts zelf zijn een aantrekkelijk doelwit voor identiteitsdieven. Vaak omdat ze meestal een schat aan persoonlijke en mogelijk financiële informatie bevatten die kan worden buitgemaakt.

6. ‘Slim’ speelgoed

De wereldwijde markt voor slim speelgoed is miljarden waard. Maar hoewel deze apparaten de ontwikkeling van onze kinderen kunnen verbeteren, kunnen ze ook de deur openzetten voor privacy- en veiligheidsrisico’s. Inhoud die door speelgoed wordt vastgelegd en de wachtwoorden die worden gebruikt om accounts te beveiligen, worden mogelijk niet veilig opgeslagen door fabrikanten. En in sommige gevallen kunnen hackers door beveiligingsproblemen, kinderen en hun ouders bespioneren via het speelgoed.

7. Phishing

Social engineering tactieken werken op zowel kinderen als volwassenen. Ze nemen meestal de vorm aan van phishing e-mails, sms’jes of berichten op sociale media. Hierbij doet de dader zich voordoet als een vertrouwde organisatie, of een vriend, om het doel te bereiken. Meestal is het de bedoeling om de ontvanger te verleiden tot het geven van inloggegevens of persoonlijke/financiële gegevens, of om ze ongewild malware te laten installeren op hun apparaten. Dit is vaak ransomware of malware die informatie steelt.

Meer over ransomware
Meer over malware

Hoe houd je je gezin veilig deze zomer?

Met zo veel verschillende dreigingen is er geen pasklaar advies om te helpen met de digitale veiligheid deze zomer. Een goede vuistregel is echter om eventuele problemen eerst uit te praten voordat je met ouderlijk toezicht begint of schermtijd gaat inperken. Dat geldt vooral voor de ernstigere dreigingen voor de veiligheid van je kinderen, zoals online kwaadwillenden.

Overweeg de volgende adviezen met je kinderen te delen:

  • Onthoud dat je voorzichtig moet zijn als je online interacties hebt, want mensen zijn niet altijd wie ze lijken.
  • Maak je profielen op sociale media privé en accepteer geen verzoeken van mensen die je niet kent.
  • Stuur nooit intieme inhoud naar mensen online, zeker niet naar mensen die je nog nooit hebt ontmoet.
  • Klik nooit op links of open bijlagen in ongevraagde berichten.
  • Als je wilt reageren op een ongevraagd bericht, controleer dan bij de vermeende afzender of de inhoud legitiem is. Maar antwoord niet direct en gebruik geen telefoonnummers of links die in de e-mail staan.
  • Gebruik altijd sterke en unieke wachtwoorden voor elke account en activeer tweestapsverificatie (2FA).
  • Download nooit software uit een app store van derden.
  • Praat altijd met je ouders als je ergens niet zeker van bent of als iemand het je online niet gemakkelijk maakt.

Wij raden ouders aan om het volgende te doen:

  • Zorg ervoor dat het apparaat van je kind up-to-date is en anti-malware software gebruikt van een betrouwbare leverancier.
  • Sla geen gezamenlijke passen op in de spelaccounts van je kinderen, zo kunnen ze niet te veel uitgeven.
  • Onderzoek slim speelgoed grondig voordat je het koopt en schakel het altijd uit als je het niet gebruikt.
  • Stel basisregels op over schermtijd en ongepaste inhoud.
  • Overweeg ouderlijk toezicht als het bovenstaande niet werkt. Dit kun je doen om de toegang tot specifieke inhoud te blokkeren en tijdslimieten in te stellen voor het gebruik.

Als kind kan de zomervakantie eindeloos lang lijken en mis je wellicht je schoolvrienden. Het is dus logisch om de verveling te doorbreken door wat tijd online door te brengen. Maar als ouders moeten we onze kinderen er ook aan herinneren om af en toe hun apparaten neer te leggen, van de buitenlucht te genieten en niet vergeten in de echte wereld te leven.