Het is zaterdagavond en met mijn vriendinnen heb ik een gezellige avond om bij te praten. De hele avond vullen we met fijne muziek en het laatste nieuws uit onze levens. We eindigen in de tuin, met drankjes in onze handen, als één van mijn vriendinnen plots zegt: “Oh! We kunnen hier een leuke TikTok van maken! Ik heb al een idee!” Er worden stoelen verschoven, haar telefoon balanceert gevaarlijk op de rand van een bijzettafeltje en binnen een paar minuten hebben we een filmpje waarin we, met de drankjes nog in onze hand, een cabaretier nasynchroniseren. We lachen flink en hebben het naar ons zin. Op mijn verzoek plaatst ze het filmpje niet op TikTok, maar delen we het in onze appgroep: “Liever niet online vanwege mijn privacy,” zeg ik erbij. Maar maakt dat echt nog een verschil?
Groot, groter, grootst
TikTok is populair, ook in Nederland; meer dan 3,5 miljoen Nederlandse gebruikers uploaden of kijken video’s via de applicatie. Steeds meer influencers (invloedrijke mensen op social media) verruilen Instagram of andere social media-platformen voor TikTok. Hiermee blijft de groep actieve Nederlanders op TikTok groeien. Tegelijkertijd is de Nederlandse Autoriteit persoonsgegevensNederlandse overheidsorganisatie die toezicht houdt op de manier waarop organisaties persoonsgegevens verwerken. Ze doen dit zodat de privacy van personen goed beschermd wordt. Het toezicht... een onderzoek gestart, speculeert de overheid in Amerika over het verbieden van de applicatie en heeft India dit zelfs al gedaan. De reden? TikTok registreert heel veel informatie én deze gegevens komen terecht bij het Chinese moederbedrijf, Bytedance.
Toestemming geven aan China
Daar zit voor veel landen een probleem in. De wetgeving in China is zo ingericht dat Chinese bedrijven alle gegevens van hun gebruikers moeten delen indien de overheid hierom vraagt. Dat zou grote gevolgen kunnen hebben voor onze privacy. De Chinese overheid zou dan in staat zijn om in één keer heel veel informatie te verzamelen van alle gebruikers wereldwijd en hier ‘profielen’ van te maken. Deze profielen bevatten alle verzamelde informatie over jou en kunnen heel veel inzicht geven in jouw leven. Informatie die TikTok verzamelt, bevat onder andere: wat voor video’s je het liefste kijkt, of je advertenties hebt aangeklikt, wie je vrienden zijn, waar je woont, waar jouw telefoon zich bevindt, welke andere applicaties jij op je telefoon hebt staan en hoe vaak je die gebruikt.
Bij het installeren van TikTok geef je standaard al 68 toestemmingen, zoals voor het gebruik van camera, microfoon en jouw adressenlijst. Deze onderdelen kunnen vanaf dat moment door de applicatie worden aangezet of gebruikt – ook als jij dit niet doorhebt.
Vergaande gevolgen
De video die ik en mijn vriendinnen maakten is dan wel niet voor iedereen online zichtbaar, maar in die drie minuten dat wij een filmpje opgenomen hebben, heeft TikTok al zes keer de locatie waarop wij ons bevinden opgevraagd, evenals het type, model, merk en technische gegevens (IMEI en IMSI) van de telefoon waarmee wij de video opnamen. Daarnaast heeft de applicatie een registratie gemaakt van de naam van het WiFi-netwerk waar de telefoon gebruik van maakt en veel van de daarmee verbonden instellingen.
Dat filmpje plaatsen lijkt dus wel de laatste van onze zorgen als het aankomt op het behouden van onze privacy. Toch is het belangrijk om te beseffen dat alles wat je nog een keer extra deelt niet alleen voor TikTok zichtbaar is, maar voor de hele wereld. Je (toekomstige) werkgever, klasgenoten, vrienden en heel veel anderen krijgen inzage in een stukje van jouw leven – en het is maar de vraag of je hiermee een beeld schetst van jezelf waar je later nog tevreden over bent. Je video verwijderen lijkt gemakkelijk, maar deze kan door anderen zijn overgenomen en zijn herplaatst; deze kopieën kan jij niet meer verwijderen.
Hoe kun je apps als TikTok veiliger gebruiken?
Ik kan mij helemaal voorstellen dat je niet zit te wachten op het doorlopen van alle privacy-instellingen van een nieuwe applicatie of social media-platform. Gelukkig zijn er een paar zaken waar je gemakkelijk op kan letten welke je een indicatie kunnen geven:
- Installeer je een nieuwe applicatie op jouw mobiele apparaat? Kijk goed hoeveel toestemmingen je deze app geeft en waarvoor. Heeft Google Maps bijvoorbeeld écht toegang nodig tot jouw camera of microfoon? Zo niet, geef die app daar dan geen toestemming voor. Je kunt deze toestemming later alsnog geven of weer intrekken via de instellingen van jouw apparaat als die behoefte er toch blijkt te zijn.
- Veel applicaties willen standaard verbinding maken met andere accounts, jouw adressenlijst of contactpersonen. Overweeg goed of het relevant is om deze informatie te delen. Vaak is een dergelijke verbinding onnodig en kun je deze stap overslaan.
- Geef applicaties niet meer informatie dan nodig. Controleer bij het registreren van een nieuw accountEen account is een stukje van een digitaal systeem waartoe een gebruiker toegang heeft. Bij een account hoort informatie over de gebruiker, zoals persoonlijke gegevens,... Meer welke gegevens verplicht zijn om op te geven. Vraagt een applicatie om veel persoonlijke gegevens? Overweeg dan opnieuw of je de applicatie wel wilt gebruiken.
- Wees je bewust van wat je online zet: een leuke video is zo gemaakt en gedeeld, maar je hebt (vaak) niet in de hand wie deze ziet en eventueel verder verspreid.
- Beveilig jouw TikTok accountEen account is een stukje van een digitaal systeem waartoe een gebruiker toegang heeft. Bij een account hoort informatie over de gebruiker, zoals persoonlijke gegevens,... Meer zo goed mogelijk. In dit artikel lees je welke stappen je hiervoor kunt doorlopen.
Heb je TikTok al op je telefoon staan? En wil je gebruik blijven maken van de applicatie? Loop de toestemmingen door die je de app hebt gegeven bij het downloaden ervan en trek ze, waar jij dit passend vindt, in. Hoe je dit exact doet is afhankelijk van het mobiele apparaat dat je gebruikt. Vaak vind je deze instellingen onder Applicaties/Apps -> Toestemmingen. Zo zorg je ervoor dat je toch plezier kan hebben van de applicatie, zonder dat er ongewenst informatie over jou zal worden opgeslagen.
