In een wereld die steeds meer gedigitaliseerd en verbonden is, hebben politieke partijen nieuwe manieren gevonden om kiezers te bereiken. Dit gaat echter niet zonder problemen. De opkomst van microtargeting heeft de aandacht getrokken van zowel experts als beleidsmakers, die zich zorgen maken over de mogelijke dreiging ervan voor de democratie. In dit artikel lees je wat micortargeting is, welke problemen het met zich meebrengt en hoe je de gevolgen minimaliseert.

Wat is Microtargeting?

Microtargeting is een techniek waarbij specifieke advertenties worden getoond aan zeer specifieke doelgroepen. Deze techniek wordt onder andere gebruikt door politieke partijen. De partijen versturen gerichte advertenties op sociale media naar potentiële kiezers op basis van persoonlijke informatie, zoals hun zoekgeschiedenis of door de gegevens die sociale media verzamelt. Bijvoorbeeld, als je op Facebook zoekt naar recepten of bankinformatie, kan deze informatie worden gebruikt om je specifieke campagnevideo’s of advertenties te tonen.

Het idee achter microtargeting is dat het effectiever is om gerichte boodschappen te leveren aan mensen die al geneigd zijn om een bepaald standpunt te steunen of een bepaalde partij te kiezen. Het doel is om kiezers te beïnvloeden en hen te overtuigen om voor een specifieke politieke partij te stemmen.

De problemen van microtargeting

Hoewel microtargeting een krachtige techniek is, roept het enkele zorgwekkende problemen op. Zoals Dave Maasland, CEO bij ESET Nederland, in een uitzending van VI opmerkte: “Het probleem met microtargeting door politieke partijen is een vorm van manipulatie zou je kunnen zeggen. Dus dat je specifiek iemands gedachten kunt bevestigen. Je hebt nooit toestemming gegeven aan facebook dat je gegevens kunnen worden gebruikt voor politieke doeleinden.” Dit betekent dat politieke partijen de mogelijkheid hebben om kiezers te beïnvloeden en hen te voorzien van informatie die hun bestaande opvattingen bevestigt. Dit gebeurt zonder dat de kiezers zich bewust zijn van deze manipulatie. Jij kunt dus een heel ander beeld van D66 hebben, dan jouw buurman heeft. Maasland vraagt zich af of deze versplintering in een gepolariseerde samenleving wel handig is.

De maatregelen van de Europese Unie

NOS geeft aan dat in oktober in ieder geval GL-PvdA, D66, FvD, JA21, Denk, SP en PvdD gebruik hebben gemaakt van gerichte advertenties. Ze hebben er honderden tot tienduizenden euro’s advertentiegeld aan uitgegeven.

Het Europese Parlement heeft in februari 2023 gereageerd op de zorgen rond microtargeting door regels aan te nemen om ongewenste beïnvloeding te voorkomen. Op 7 november 2023 hebben het Europees Parlement en de Europese Raad een voorlopig akkoord bereikt voor nieuwe regels rondom politieke advertenties.

  1. Duidelijke labels voor politieke advertenties: Advertenties moeten een label krijgen om ze duidelijk te identificeren als politiek van aard.
  2. Transparantie over financiering: Het moet makkelijker worden om te achterhalen wie de financiers zijn achter politieke advertentiecampagnes, en hoeveel ervoor betaald wordt.
  3. Openbare database: Er moet een openbare database komen waarin alle politieke advertenties worden opgeslagen voor een periode van zeven jaar. Deze database moet binnen 24 maanden na de inwerkingtreding van de nieuwe regels beschikbaar zijn.
  4. Beperkingen op buitenlandse advertenties: Niet-EU-landen mogen geen politieke advertenties plaatsen in de drie maanden voor een verkiezing of referendum in een EU-land.
  5. Beperkingen op microtargeting: Het aanbieden van advertenties op basis van etniciteit, religie, of geaardheid is niet meer toegestaan. Daarnaast is er een verplichting tot het verkrijgen van toestemming van internetgebruikers voor het gebruik van hun data voor politieke advertenties.
  6. Verbod op gegevens van minderjarigen: Er komt een verbod op het gebruik van persoonlijke gegevens van minderjarigen voor politieke advertenties.
  7. Beperkingen op online tracking: Er worden strengere regels voorgesteld om online tracking voor politieke advertenties te beperken en om de targeting van advertenties te beperken.

Met het voorlopige akkoord gaan de nieuwe regels nog niet gelijk in. Het Europees Parlement en de Europese Raad moeten het akkoord nog officieel aannemen. Daarna zouden ze binnen 18 maanden ingaan.

Bekijk voor meer informatie het volledige NOS artikel.

Advies

Bescherm jezelf tegen microtargeting in de politiek. Je kunt hierbij rekening houden met een aantal punten.

  1. Beheer je privacy-instellingen: ga op een regenachtige zondag eens door je instellingen en ga na waar je welke apps allemaal toestemming toe geeft.
  2. Begrijp wat microtargeting is: ga na hoe de techniek werkt, zodat je microtargeting kunt herkennen wanneer je ermee te maken hebt.
  3. Praat met anderen over microtargeting: bewustzijn speelt een sleutelrol; deel informatie en verspreid bewustzijn om een bredere gemeenschappelijke kennis op te bouwen over de impact van deze praktijk op onze democratie.

Door deze drie stappen te volgen, draag je actief bij aan het behoud van transparantie en controle in de politiek. Daarnaast zorg je ervoor dat individuele keuzes vrij en zonder beïnvloeding gemaakt worden.