Grooming is online kinderlokken. De kwaadwillende (groomer) doet zich vaak voor als een kind van dezelfde leeftijd en legt zo online contact met kinderen. Vaak verzinnen de groomers gemeenschappelijke interesses om zo vertrouwen te winnen. Maar hoe reageer je op grooming?
Leer enkele van de veelvoorkomende technieken die groomers gebruiken en bespreek de waarschuwingssignalen en gepaste reacties met je kind. Gebruik dit artikel als een instrument voor preventie en werk samen met je kind om ervoor te zorgen dat ze online veilig blijven.
Situatie 1.
Antwoord situatie 1
Wat is verdacht aan dit bericht?
- Onmiddellijke complimenten aan het kind
- Vragen om ongepaste details
- Vragen om foto’s
Hoe zou je kind moeten reageren?
Het is gebruikelijk dat groomers complimenten gebruiken om een kind zich speciaal en gewaardeerd te laten voelen. Dit betekent niet dat alle complimenten manipulatief zijn, maar je kind moet zeker voorzichtig zijn als dit soort compimenten te vroeg en te vaak voorkomen.
Wat controversiële onderwerpen betreft, moet je kind weten dat het natuurlijk is om er enigszins door geïntrigeerd te zijn, maar het aangaan van dit soort gesprekken met vreemden leidt bijna altijd tot risicovolle of ongemakkelijke situaties. Moedig je kind aan voorzichtig te zijn op het internet, screenshots te maken van ongepaste berichten die ze ontvangen en elk gesprek dat ongemakkelijk is geworden te beëindigen.
Het is altijd riskant om foto’s naar vreemden te sturen. Zodra je kind een foto van zichzelf stuurt, hebben ze geen volledige controle meer over de situatie. Groomers kunnen de gevoelige informatie of foto’s gebruiken om druk uit te oefenen op het kind om meer te sturen en te dreigen deze foto’s online of met de ouders te delen. Moedig je kinderen aan om zich niet te laten chanteren en dwingen tot slechtere beslissingen. Geef ze de kracht om het gesprek te beëindigen en zich vrij voelen om naar hun ouders toe te komen met hun problemen. Probeer open te blijven en sterke oordelen te vermijden, zodat je kind altijd met jou kan praten, zelfs als ze een fout hebben gemaakt.
Situatie 2.
Antwoord situatie 2
Wat is verdacht aan dit bericht?
- Het in kaart brengen van de situatie
- De gezinssituatie leren kennen
- Ervoor zorgen dat zij (de groomer) onopgemerkt blijven voor anderen.
Hoe zou je kind moeten reageren?
Ten eerste moet je kind weten dat niet iedereen die beweert zich met hun situatie te kunnen identificeren – bijvoorbeeld door te zeggen “Ik haat school ook!” – een betrouwbaar persoon is. Groomers kunnen “spiegeling” en sympathie gebruiken als een manier om de deur naar een dialoog te openen en in de vriendenkring van je kind te komen zonder argwaan te wekken.
Een ander waarschuwingssignaal is wanneer een vreemde te veel vragen stelt over de gezinssituatie van je kind. Vertel je kinderen dat het oké is om wat informatie te delen, maar dat te gedetailleerd worden tot problemen kan leiden. Probeer echte voorbeelden te gebruiken bij het uitleggen van de risico’s. In het verleden zijn er bijvoorbeeld gevallen geweest waarbij mensen sociale netwerken hebben misbruikt om de situatie in verschillende huishoudens in kaart te brengen om ze later te beroven. Maar meestal brengt de groomer de situatie in kaart om het gesprek met het kind voort te zetten zonder betrapt te worden. Als de groomer stopt met praten of opeens niet meer wil afspreken wanneer het kind zegt dat zijn of haar ouders gewoon thuis zijn, kan dit opgevat worden als een waarschuwingssignaal.
Situatie 3.
Antwoord situatie 3
Wat is hier verdacht aan?
- Overdrijven over de volwassenheid van het kind
- Het kind isoleren van de ouders
- Het kind het gevoel geven “speciaal” te zijn
- Het kind aanmoedigen om geheimen te bewaren
Hoe zou je kind moeten reageren?
Er op wijzen dat een kind “volwassen” is, is vaak de eerste stap om volwassen onderwerpen en vragen ter sprake te brengen. Hoewel kinderen het misschien als een groot compliment zien, moeten ze weten dat ze zich niet bedrukt voelen om ongemakkelijke onderwerpen te bespreken, vooral niet als hun vriend(in) zegt dat ze er niet zo “volwassen” uitzien wanneer ze weigeren door te gaan met het gesprek.
Een kind aansporen om een gesprek geheim te houden is een andere opvallende rode vlag. Voor kinderen zijn geheimen vaak een manier om hun vriendschappen te testen of te versterken, dus ze zien het verzoek misschien niet als een waarschuwingssignaal. Hoewel het goed kan zijn om een klein geheim te bewaren – zoals bijvoorbeeld dat de ene vriend verliefd is op de andere – maar waarom zou iemand hen vragen om hun hele vriendschap geheim te houden? Je kinderen moeten weten dat het niet nodig is om een vriendschap te verbergen, tenzij er kwade bedoelingen achter zitten. Doe je best om een gezonde en open relatie met je kinderen te onderhouden, zodat ze minder snel geheimen voor je zullen hebben en minder snel zullen trappen in de pogingen van een kwaadwillende om ze van anderen af te zonderen.
Situatie 4.
Antwoord situatie 4
Wat is hier verdacht aan?
- Proberen het kind het gevoel te geven dat de groomer de enige is die hem/haar echt begrijpt.
- Conflicten thuis gebruiken om het kind te isoleren van ouders of andere betrouwbare mensen in zijn of haar
Hoe zou je kind moeten reageren?
Laat je kind zien hoe een gezonde relatie eruit zou moeten zien. Idealiter door een gezonde relatie met hen te onderhouden en hen aan te moedigen vriendschappen op te bouwen met leeftijdsgenoten. Laat je kind ook weten dat je ondanks bepaalde conflicten – die in bijna elke familie en vriendschappen voorkomen – van ze houdt en dat ze op je kunnen rekenen.
Situatie 5.
Antwoord situatie 5
Wat is hier verdacht aan?
- Proberen gevoelige informatie te verzamelen over waar het kind is
- Het kind aanmoedigen dat hij of zij oud genoeg is
- Een geheime ontmoeting regelen, zonder dat de ouders het weten
Hoe zou je kind moeten reageren?
Praat met je kinderen over privé-, en openbare gegevens. Als het bijvoorbeeld gaat om de naam van hun school, mogen ze deze informatie alleen geven aan mensen die ze echt goed kennen en het liefst ook al een keer in het echt hebben gezien. Een groomer kan betrouwbaar lijken, maar hele andere intenties hebben.
En hoe zit het met de ontmoeting? Het is zeer waarschijnlijk dat de groomer zal proberen je kind alleen te ontmoeten. Ze kunnen zelfs proberen om het op een uitdaging te laten lijken die je kind moet volbrengen om dapperheid of zelfverzekerdheid te tonen. Maar als je kind zijn of haar nieuwe online ‘vriend’ echt wil ontmoeten, moet hij of zij je altijd vertellen over de ontmoeting en ook iemand anders meenemen. Dat kan een vriend, broer of zus of een ouder zijn, afhankelijk van de leeftijd. Ze moeten ook nooit naar plaatsen gaan die ze niet kennen of locaties die vaak verlaten of afgelegen zijn . Tot slot moet je kind onthouden dat er niets mis is met grenzen stellen – en dat als hij of zij zich ooit ergens toe gedwongen voelt, hij of zij jou altijd om hulp kan vragen.
