Waarom zijn de persoonlijke gegevens van kinderen zo gewild, hoe stelen criminelen ze en wat kunnen ouders doen om identiteitsdiefstal bij kinderen te voorkomen?

Identiteitsfraude veroorzaakte in 2021 voor 261 miljoen euro aan schade in Nederland. Velen van ons weten steeds beter hoe we onze persoonlijke gegevens online beschermen, maar kunnen we dat ook zeggen over de gegevens van onze kinderen? Identiteitsdiefstal bij kinderen komt vaker voor dan je denkt. Deze informatie alleen al zou genoeg moeten zijn om onze aandacht te richten op de taak die voor ons ligt. Waarom is de persoonlijke informatie van kinderen zo gewild, hoe wordt het gestolen en wat kunnen ouders doen om het te stoppen?

Een miljardenprobleem

Fraudeurs gebruiken de identiteitsgegevens van kinderen voor veel dezelfde doeleinden als die van volwassenen:

  • Bankrekeningen openen om te gebruiken voor het witwassen van geld en oplichting.
  • Nieuwe creditcardrekeningen openen om schulden te maken.
  • Het frauduleus verkrijgen van uitkeringen en leningen.

Waarom zijn de gegevens van jongeren zo populair onder criminelen? Een groot deel van de populariteit komt door het feit dat kinderen meestal geen slechte kredietwaardigheid hebben. Dat betekent dat de fraudeur er meer vertrouwen in heeft dat hun pogingen om gestolen identiteitsgegevens te verkrijgen, niet zullen worden geblokkeerd door banken of overheidsinstanties. Het is ook minder waarschijnlijk dat het slachtoffer zelf merkt dat zijn identiteit gestolen is, want zelfs als ze er één hebben, zijn kinderen niet geneigd om regelmatig hun bankrekening of kredietgegevens te controleren. Oplichting kan jarenlang onopgemerkt blijven.

Een andere populaire techniek die vaak wordt gebruikt voor identiteitsgegevens van kinderen is synthetische fraude. Hierbij combineert een oplichter persoonlijke gegevens uit verschillende bronnen: sommige zijn echt en sommige zijn nep. Op die manier wordt er een gloednieuwe identiteit gecreëerd met belangrijke gegevens van kinderen, om een schone kredietgeschiedenis te krijgen.

Hoe werkt identiteitsdiefstal bij kinderen?

De onderwereld van cybercriminaliteit is een geoliede machine waarin verschillende actoren, verschillende rollen hebben. Cybercriminelen verzamelen meestal persoonlijke gegevens en verkopen die vervolgens op dark web marktplaatsen, zodat fraudeurs ze kunnen gebruiken voor vervolgaanvallen. Nogmaals, de methoden om deze gegevens te verkrijgen zijn vergelijkbaar met de methoden die worden gebruikt om volwassenen in de val te lokken. Zoals:

Phishing: dit gebeurt bijvoorbeeld via e-mail, sociale media of zelfs sms. Mensen worden gelokt om op kwaadaardige links te klikken, waardoor ze mogelijk malware voor het stelen van informatie installeren, of ze worden misleid om hun persoonlijke gegevens te geven – misschien om mee te doen aan een niet-bestaande prijsvraag.
Inbreuken door onbevoegden: zo’n 1,7 miljoen Amerikaanse kinderen, oftewel 1 op de 42, hadden vorig jaar buiten hun schuld te maken met een datalek waarbij hun persoonlijke gegevens werden blootgelegd en mogelijk verdacht werden gemaakt.
Account overname: accounts voor games, sociale media en zelfs online leren kunnen waardevolle bronnen van identiteitsinformatie zijn. Ze kunnen verdacht worden gemaakt via phishingaanvallen, het kraken en raden van wachtwoorden en andere technieken.
Oversharing: zoals te veel delen op sociale media. Ouders kunnen net zo schuldig zijn als hun kinderen aan het delen van te veel persoonlijke informatie via sociale accounts. Zelfs geboortedata en details over hun schoolopleiding kunnen als wapen worden gebruikt in oplichtingspogingen om meer informatie te krijgen.
Familieleden: familiefraude komt erg vaak voor. In naar schatting 67% van de huishoudens waar identiteitsfraude bij kinderen voorkomt, kende het slachtoffer de dader(s) persoonlijk. Toegang van dichtbij tot gevoelige documenten geeft deze familieleden de perfecte gelegenheid, en door aan te nemen dat ze onschuldig zijn kan fraude jarenlang onopgemerkt blijven.
Fysieke diefstal: de oude manieren zijn nog steeds populair, zoals het in beslag nemen van documenten uit de prullenbak of zelfs rechtstreeks uit de post.

Hoe houd je de identiteit van je kind veilig?

Gelukkig zijn er een aantal bewezen manieren die een positieve invloed kunnen hebben op het identiteitsrisico van kinderen. Zoals:

  • Het vermijden van te veel informatie delen over je kind op sociale media. Dit kan het beste worden vermeden, tenzij accounts goed zijn afgeschermd. Leg je kinderen ook de gevaren uit van te veel delen op sociale media, phishing-aanvallen of identiteitsdiefstal.
  • Let op ongebruikelijke activiteiten op de rekeningen van je kind (bank, telefoon, etc.).
  • Houd alle huishoudelijke machines/apparaten bijgewerkt met de nieuwste updates.
  • Beperk het aantal accounts/diensten waarvoor je kind zich aanmeldt. Vul waar nodig je eigen gegevens in.
  • En tot slot: spot de waarschuwingssignalen.

Naast preventieve maatregelen is het zinvol om alert te blijven op pogingen tot fraude met de identiteitsgegevens van je kinderen. De volgende waarschuwingssignalen kunnen erop wijzen dat er iets mis is:

  • Er komen ongebruikelijke of onverwachte rekeningen/afschriften binnen die gericht zijn aan je kind.
  • Uitkeringen worden geweigerd omdat de overheid beweert dat ze al betaald zijn op het sofinummer van je kind.
  • Brieven van de belastingdienst waarin belasting van je kind wordt geëist.
  • Aanvragen voor bankrekeningen worden afgewezen vanwege een slechte kredietgeschiedenis.
  • Incassobureaus beginnen te bellen en vragen om je kind te spreken.

Wat kun je doen in het ergste geval?

Allereerst is het belangrijk om snel actie te ondernemen. Vraag een kredietrapport op voor je kind en als er iets in staat, zet er dan onmiddellijk een bevriezing op. Volg daarna de volgende stappen:

  1. Meld het incident bij de belastingdienst.
  2. Breng elke organisatie op de hoogte waar de gegevens van je kind zijn gebruikt om een frauduleuze rekening te openen. Vraag hen om de rekening te sluiten en vraag om een schriftelijke bevestiging dat je kind er niet verantwoordelijk voor is.

Hoe vervelend het ook is, identiteitsfraude hoort tegenwoordig bij ons dagelijks leven. Dit geldt helaas ook voor onze kinderen. Blijf op de hoogte van de mogelijke digitale gevaren die op de loer liggen en weet wat je moet doen als je in een vervelende situatie terecht komt.