De online veiligheid van ouderen: een belangrijke zaak
Over het algemeen wordt er gedacht dat ouderen vaker het slachtoffer zijn van oplichterij dan hun kinderen of kleinkinderen. Maar als we kijken naar cijfers over online fraude in Nederland, blijkt deze opvatting eigenlijk niet te kloppen. De voornaamste reden hiervoor is voor de hand liggend: in verhouding tot jongeren besteden ouderen minder tijd online en daardoor zijn zij juist minder vaak de dupe van cybercriminaliteitCriminaliteit waarbij men een computersysteem aanvalt of misbruikt voor criminele activiteiten. Er zijn 2 types: 1. Cybercriminaliteit in brede zin. Dit zijn alle strafbare activiteiten....
Toch zijn ouderen in een steeds toenemende mate online – en in de afgelopen maanden is dat, gedurende de COVID-19 crisis, nog verder gestegen. Hierbij is het belangrijk om te bedenken dat oplichters geregeld misbruik maken van het feit dat de oudere generatie niet is opgegroeid met de huidige technologie en vaak geen cybersecuritytraining heeft gevolgd. Uit Nederlands onderzoek van KBO-PCOB blijkt dat 10% van de ouderen wel eens het slachtoffer is geweest van cybercrime. Het leeuwendeel van deze groep was slachtoffer van phishingPhishing is een type cyberaanval waarbij een cybercrimineel, meestal via e-mail, sms of andere berichtendiensten, contact met je opneemt met het doel je persoonlijke informatie... Meer of (ver)koopfraude via het internet. Relatief gezien lopen bij oudere slachtoffers de verloren bedragen vaak hoger op dan bij de jongere generatie.
Basistips voor ouderen om online veiliger te zijn
Wij zien natuurlijk het liefst dat zo min mogelijk ouderen het slachtoffer worden van cybercriminaliteitCriminaliteit waarbij men een computersysteem aanvalt of misbruikt voor criminele activiteiten. Er zijn 2 types: 1. Cybercriminaliteit in brede zin. Dit zijn alle strafbare activiteiten.... Om hierbij te helpen hebben wij een aantal basistips op een rijtje gezet die kunnen helpen om online veiliger te zijn.
1. Wees alert
Mocht je online benaderd worden door een vreemde – denk hierbij aan berichten via e-mail, social media, WhatsApp of SMS – ga er dan niet gelijk vanuit dat dit een betrouwbaar persoon is. Hoe leuk het spontane bericht ook kan zijn, wees er alert op dat dit onverwachte bericht een poging tot oplichting zou kunnen zijn.
Ook wanneer het bericht vanuit een bekende komt, is het goed om te kijken of het bericht iets ongewoons bevat. Er bestaat namelijk een kans dat het accountEen account is een stukje van een digitaal systeem waartoe een gebruiker toegang heeft. Bij een account hoort informatie over de gebruiker, zoals persoonlijke gegevens,... Meer van iemand in je omgeving is gehackt. Het desbetreffende accountEen account is een stukje van een digitaal systeem waartoe een gebruiker toegang heeft. Bij een account hoort informatie over de gebruiker, zoals persoonlijke gegevens,... Meer kan in dit geval door cybercriminelen gebruikt worden om spamE-mails of andere elektronische berichten waar de ontvanger niet om heeft gevraagd en die hij ook niet wil ontvangen. te verspreiden. Kortom, de regel voor (ongewone) berichten van onbekenden luidt: bij twijfel, gewoon verwijderen. Bij rare berichten van bekenden kun je eventueel nog verifiëren of het geen oplichting is door op een andere manier contact op te nemen, bijvoorbeeld door die persoon te bellen en navraag te doen of het ontvangen bericht daadwerkelijk verzonden is door diegene.
2. Verwijder verzoeken om (persoonlijke) gegevens te delen
Een veelvoorkomende vorm van online criminaliteit is phishingPhishing is een type cyberaanval waarbij een cybercrimineel, meestal via e-mail, sms of andere berichtendiensten, contact met je opneemt met het doel je persoonlijke informatie... Meer. Een phishingaanval begint over het algemeen met een ongevraagd bericht, zoals een e-mail of een privébericht op social media. In een dergelijk bericht doet de fraudeur zich voor als een betrouwbare partij, zoals een bank of de Belastingdienst, en probeert deze jou over te halen om persoonlijke gegevens te delen. Dit zouden bijvoorbeeld creditcardgegevens of inloggegevens kunnen zijn, maar ook informatie die onschuldig lijkt, zoals de namen van familieleden of je leeftijd.
Ook al kunnen deze berichten er erg officieel uit zien, onthoud dat officiële instanties nooit dit soort persoonlijke gegevens per mail (of andere digitale schriftelijke communicatie) aan jou zouden vragen. Hoe kun je dan onderscheiden welke berichten phishingPhishing is een type cyberaanval waarbij een cybercrimineel, meestal via e-mail, sms of andere berichtendiensten, contact met je opneemt met het doel je persoonlijke informatie... Meer zijn en welke niet? Lees er alles over in dit artikel.
3. Maak nooit geld over aan vreemden
Deze tip klinkt niet meer dan logisch, maar toch gebeurt het regelmatig dat mensen op deze manier het slachtoffer worden van online fraude. Het kan je immers op veel manieren overkomen. Hieronder lees je meer over de verschillende technieken die fraudeurs hiervoor gebruiken en hoe je ze beter kunt herkennen.
Welke vormen van online fraude worden gebruikt om geld af te troggelen?
Nepprijzen
Oplichters kunnen een e-mail sturen om je te feliciteren met een prijs die je hebt gewonnen in een loterij of winactie waar je in werkelijkheid nooit aan hebt deelgenomen. In deze mail vragen ze je om persoonlijke gegevens te verstrekken of verzoeken ze je om een (vooruit)betaling te voldoen, waarna jij de prijs uitgekeerd of toegestuurd zal krijgen. Meestal probeert zo’n bericht ook een gevoel van urgentie te creëren; je moet snel actie ondernemen – anders loop je zogenaamd het risicoKans op schade of verlies in een computersysteem, gecombineerd met de gevolgen die deze schade heeft voor de organisatie. Een voorbeeld van schade kan bijvoorbeeld... om de prijs mis te lopen! Wanneer je een soortgelijk bericht ontvangt is het belangrijk om het volgende te onthouden:
- Legitieme loterijen verwachten nooit dat winnaars een vergoeding betalen om hun prijs in ontvangst te mogen nemen;
- Als je niet hebt meegedaan aan een loterij of winactie, kun je deze natuurlijk ook niet winnen.
Het beste wat je dus kunt doen is deze berichten direct verwijderen.
WhatsApp-fraude
Bij deze nieuwere manier van oplichting sturen fraudeurs een WhatsApp-bericht vanuit een onbekend nummer, maar doen ze zich wel voor als iemand die jij kent – bijvoorbeeld een vriend(in), (klein)kind of andere bekende. Ze gebruiken hiervoor zelfs een profielfoto van de persoon die zij beweren te zijn. Vaak vraagt de oplichter jou om bij een dringende situatie te helpen door geld over te maken. Lees hier meer over hoe je dit type fraude kunt herkennen en hoe je ermee om kunt gaan.
Romantische fraude
Heb je je aangemeld voor een datingsite? Let dan op voor ‘romantische fraude’. Dit is een vorm van oplichterij waarbij fraudeurs gebruikmaken van je vertrouwen in, of romantische gevoelens voor, hem of haar. Hierbij wordt het slachtoffer overgehaald om persoonlijke informatie te delen of geld te sturen naar een nep-aanbidder. Het lijkt makkelijk om aan te voelen of iemand wel of niet betrouwbaar is, maar onderschat dit soort digitale oplichting niet. In 2018 was dit in de Verenigde Staten één van de soorten online fraude die slachtoffers, ongeacht de leeftijd, het meeste geld heeft gekost.
4. Geef vreemden geen toegang tot je computer
Bij ‘technische-support-fraude’ proberen oplichters je er – vaak telefonisch – van te overtuigen dat je computer is aangetast door een virusVorm van schadelijke software die men op een computersysteem zet met als doel om het systeem uit te schakelen, te beschadigen of gegevens te stelen.... of malwareKwaadaardige software die aanvallers op een digitaal systeem zetten om er op afstand bij te kunnen, het te vernielen of informatie te stelen. Malware is.... De fraudeurs beweren dat ze je willen helpen dit probleem op te lossen en vragen hiervoor toegang tot je apparaat. Dit bericht is uiteraard nep en de schade die zo’n oplichter kan aanrichten wanneer hij of zij toegang heeft tot jouw apparaat kan groot zijn. Denk hierbij aan het verlies van geld, persoonlijke informatie en dierbare foto’s. Het is dus belangrijk dat je een onbekende nooit toegang geeft tot je computer, ook niet wanneer deze beweert van, bijvoorbeeld, Microsoft of Apple te zijn. Bovendien is het belangrijk om te onthouden dat dienstverleners of leveranciers nooit vanuit zichzelf contact opnemen om je persoonlijk te helpen; wanneer er daadwerkelijk een probleem is met je apparaat dien je hiervoor zelf contact op te nemen met de juiste partij.
5. Kies geschikte internetbeveiliging
Bovenstaande tips helpen je vooral om cybercriminaliteitCriminaliteit waarbij men een computersysteem aanvalt of misbruikt voor criminele activiteiten. Er zijn 2 types: 1. Cybercriminaliteit in brede zin. Dit zijn alle strafbare activiteiten... zelf beter te kunnen herkennen. Hiernaast is het nuttig en fijn om een extra paar ogen te hebben dat altijd oplet, bijvoorbeeld wanneer je bijlagen of links uit e-mails opent. Daarom is het goed om internetbeveiligingssoftware te gebruiken die een goede beveiligingsbasis kan bieden aan jouw digitale apparaten. In dit artikel lees je hoe internetbeveiliging jou kan ondersteunen.
6. Vraag om hulp en help elkaar
Wij moedigen iedereen aan om een open gesprek te voeren over de basisprincipes van veilig internetten. Doe dit met familieleden, vrienden en andere mensen in je omgeving die op dit gebied wat hulp kunnen gebruiken – of jou juist wat hulp kunnen bieden. Deel bovenstaande tips dus vooral, maar vraag elkaar ook zeker om advies wanneer je twijfels hebt. Op deze manier kun je samen genieten van een veiligere digitale wereld.
Wat kun je nog meer doen om jouw online veiligheid te verbeteren?
Ouderen zijn zeker niet de enigen die het slachtoffer kunnen worden van online criminaliteit; het kan iedereen overkomen. Daarom is het voor iedereen belangrijk om aandacht te besteden aan zijn of haar online veiligheid. Naast bovengenoemde tips zijn er nog veel meer dingen die je zelf kunt doen om jouw online veiligheid te vergroten. Om je hierbij op weg te helpen, hebben wij een grote voorraad aan artikelen over digitale hygiëne. Hiermee kun je eenvoudig jouw kennis uitbreiden en up-to-date te blijven!
