Catfishing is een online risicoKans op schade of verlies in een computersysteem, gecombineerd met de gevolgen die deze schade heeft voor de organisatie. Een voorbeeld van schade kan bijvoorbeeld... dat niet alleen je hart kan breken, maar ook je bankrekening geplunderd achter kan laten. Door je te verdiepen in wat catfishing is en hoe je het herkent, kun je zowel je hart als je bankrekening beschermen. We leggen je graag uit hoe.
Wat is een catfish?
Wellicht denk je direct aan een vis met snorharen of een meerval, maar dat bedoelen we niet. Een catfish is een term die wordt gebruikt voor iemand die zich online voordoet als iemand anders. Zo iemand gebruikt valse foto’s, en soms een valse persoonlijkheid, om vrienden of romantische partners te vinden op het internet.
Er zijn verschillende redenen waarom mensen dit doen. Zo heb je personen die misschien onzeker zijn en zich achter foto’s van andere mensen verschuilen, mensen die graag grapjes uithalen met anderen, maar ook snode oplichters die op jouw geld uit zijn.
Hoe werkt een catfish?
Catfishing kan op heel veel verschillende manieren gebeuren. Soms gebeurt het ook over de loop der jaren. In dit artikel lichten we alleen het scenario uit waarin kwaadwillenden ‘catfishing’ als oplichtingsmethode gebruiken om geld te verdienen.
De val werkt meestal als volgt: je ontmoet iemand op een datingsite of -app, de persoon lijkt geweldig te zijn en jullie relatie vordert in een snel tempo. Je wilt hem of haar persoonlijk ontmoeten, en je nieuwe online lief zegt dat hij of zij jou ook heel graag wil ontmoeten. Maar dan gaat het mis: je verovering is ‘gestrand’ in een ander land en heeft dringend geld nodig, of wordt geconfronteerd met grote onverwachte ‘medische uitgaven’, of vindt een ander excuus om je om geld te vragen. Omdat je inmiddels in die persoon geïnteresseerd bent of gevoelens voor hem of haar hebt gekregen, stuur je het geld om jouw nieuwe liefde te helpen. Sommige oplichters laten de valse relatie op deze manier voortduren en beroven hun ‘partner’ na verloop van tijd van duizenden dollars.
Catfishing maakt volledig misbruik van de emotionele aspecten van een relatie om mensen ‘langzaam’ over te halen te betalen. Om dat te kunnen doen, gaan oplichters heel ver. Ze verdiepen zich vooraf goed in hun slachtoffers. Veel mensen delen veel persoonlijke informatie via sociale media. Daar maken de oplichters dankbaar gebruik van. Met valse identiteiten, foto’s en social media-accounts verleiden ze vervolgens onschuldige mensen tot neprelaties. Ze laten hun slachtoffers geloven dat ze echt verliefd zijn. Maar dat blijkt allemaal één grote leugen, waar je vaak pas te laat achter komt.
Wie overkomt dit eigenlijk?
Als je online op zoek bent naar een nieuwe liefde, ben je kwetsbaar voor een catfish. Zorg dus dat je weet welke informatie je over jezelf deelt online en zorg dat je catfishing op tijd herkent.
Hoe herken je catfishing?
Er is een aantal signalen die alarmbellen moeten doen rinkelen dat de persoon met wie je contact hebt, niet is wie hij of zij zegt dat hij is. We zetten ze voor je op een rijtje. Een gewaarschuwd mens telt immers voor twee!
-
1. Te mooi om waar te zijn
Als je nieuwe liefde (extreem) rijk en aantrekkelijk lijkt te zijn en hun beroep fantastisch, kan het allemaal volkomen onwaar zijn. Veel oplichters doen alsof ze een baan hebben waardoor ze de hele tijd onderweg zijn, omdat dat voor hen bijvoorbeeld ook een excuus is om jou niet persoonlijk te kunnen ontmoeten of snel te kunnen reageren op je berichtjes.
-
2. De relatie ontwikkelt zich in rap tempo
Als de relatie zich op een ongewoon snelle manier lijkt te ontwikkelen, is het tijd om waakzaam te zijn. Let op zaken als het heel snel delen van veel persoonlijke details (vooral dingen die jouw sympathie opwekken) of het heel vroeg uitdrukken van gevoelens.
-
3. Je nieuwe lief is nauwelijks vindbaar op sociale netwerken
Zoek je nieuwe verovering op sociale netwerken en check hoeveel vrienden en foto’s er zijn. Als het profiel gloednieuw is, kan dat een teken zijn dat hij enkel voor oplichting is aangemaakt. Als er slechts een paar foto’s op staan, die er allemaal professioneel uitzien: let dan goed op! Ze kunnen gestolen zijn van een model of gevonden zijn op het internet. Kijk ook of iemand foto’s naar jouw verovering heeft doorgestuurd of dat hij of zij is getagd in foto’s van anderen: als vrienden foto’s uploaden van hen samen, is dat een goed teken dat deze mensen echt bestaan.
-
4. Er zijn wat gaten in hun verhaal
Als je iemand online leert kennen, let dan op mogelijke onvolkomenheden in zijn of haar verhaal. Lijken details over hun beroep, hobby’s of familie te veranderen? Een leugenaar kan fouten maken of vergeten wat hij of zij eerder heeft gezegd. Let zelfs op de manier waarop ze schrijven. Bijvoorbeeld, zegt je nieuwe verovering dat hij of zij Engels als moedertaal heeft, maar merk je dat er veel fouten worden gemaakt? Dan lijkt er iets niet te kloppen.
-
5. Jullie lijken alles gemeen te hebben
Als je nieuwe liefde het eens is met alles wat je zegt en als jullie smaak opvallend overeenkomt, kan dit erop wijzen dat diegene je naar de mond praat om een vals gevoel van vertrouwen te scheppen.
Sommige kwaadwillenden werken ook hele social media profielen uit met informatie die ze kunnen gebruiken om jouw vertrouwen te winnen. Bijvoorbeeld: jouw Facebook laat duidelijk zien wat jouw favoriete restaurant is, en op het profiel van jouw nieuwe liefde staat toevallig ook dat dit zijn of haar favoriet is. Ook hier geldt: wees alert!
Hoe wapen je je tegen catfishing?
Het kan heel opwindend zijn om online een nieuw iemand te ontmoeten, maar neem de tijd om de volgende tips op te volgen zodat je jezelf veilig houdt en pogingen tot oplichting vermijdt.
1. Doe een ‘reverse image search’
Met Google kun je ook op foto’s zoeken in plaats van op zoektermen. Dat noemen we een ‘reverse image search’. Op die manier kun je zien of de foto’s van je nieuwe date ook elders op het web verschijnen (zoals in een catalogus of het profiel van heel iemand anders op een sociaal netwerk).
Je kunt dit eenvoudig doen via Google Image Search. Je uploadt gewoon een foto van jouw potentiële nieuwe liefde, en je ziet direct waar die foto nog meer verschijnt en of hij misschien gestolen is. Voor het beste resultaat gebruik je hiervoor geen foto dat op een social media accountEen account is een stukje van een digitaal systeem waartoe een gebruiker toegang heeft. Bij een account hoort informatie over de gebruiker, zoals persoonlijke gegevens,... Meer te vinden is, maar kies je een foto die je zelf hebt ontvangen.
2. Videogesprek
Een echt persoon deinst er niet voor terug om zijn echte gezicht te laten zien. Pas op voor smoesjes als een slechte Wi-Fi of niet-functionerende Skype. Een echt iemand, die daadwerkelijk in jou geïnteresseerd is, vindt altijd een manier om via video te communiceren. Tegenwoordig zijn er zoveel mogelijkheden om via video contact te maken (Skype, Facebook Messenger, WhatsApp, Signal, enz.) en vrijwel overal ter wereld is er Wi-Fi. Als je nieuwe lief constant wegduikt, is daar waarschijnlijk een reden voor.
3. Persoonlijk ontmoeten
De beste manier om iemands identiteitIdentiteit betekent wie je bent en wat jou anders maakt dan andere mensen. Het gaat over de dingen die je speciaal maken en hoe je... Meer te verifiëren is hem of haar in levende lijve te ontmoeten. Het is raadzaam om een fysieke ontmoeting te plannen nadat je iemand al in een videogesprek hebt gezien. Spreek af op een openbare plaats en vertel iemand die je vertrouwt waar je heen gaat en wanneer je verwacht terug te zijn (ja, zelfs volwassenen raden we dit aan!).
4. Vermijd ‘gevoelige’ foto’s of informatie
Wellicht wil je gelijk heel veel delen met jouw nieuwe liefde, maar houd in gedachten dat een mogelijke oplichter jouw gevoelige informatie zou kunnen gebruiken voor chantage. Vermijd daarom het delen van persoonlijke gegevens of foto’s online.
5. Vertrouw op je instincten
Als het stemmetje in je buik zegt dat iets vreemd lijkt, is dat vrijwel altijd omdat het zo is. Een echt persoon stelt je op je gemak. Heb je vragen gesteld om te verifiëren of jouw nieuwe liefde echt is, maar wil hij of zij deze vragen niet beantwoorden? Dan is het beter om je uit de voeten te maken. Je verdient iemand die jou graag persoonlijk wil ontmoeten!
6. Geef nooit geld aan vreemden op het internet
Wees je bewust van veelvoorkomende trucs op internet om jou geld afhandig te maken. Bij onverwachte medische behandeling, onverwachte reisproblemen en familieproblemen moet je direct op je hoede zijn. Wanneer je nieuwe liefde je vraagt een bankoverschrijving te doen, geld te sturen via een app, cadeaubonnen te versturen of iets anders, realiseer je dan dat je waarschijnlijk in de nabijheid van een catfish verkeert. Ons advies is altijd: stuur nooit geld naar iemand die je nog nooit persoonlijk ontmoet hebt.
Kan ik dan niemand vertrouwen op internet?
Dat idee zou je haast krijgen na het lezen van dit artikel, maar gelukkig is de wereld niet zo slecht. Niet iedere vreemde of nieuwe liefde is er gelukkig op uit om je te beroven! Er zijn talloze vriendelijke mensen met goede bedoelingen online. Sterker nog, we kennen allemaal wel iemand die zijn of haar echtgenoot of partner digitaal heeft ontmoet. Dat is voor ieder van ons weggelegd, zeker wanneer we voldoende op onze hoede zijn.
