Moeten apps voor kinderen worden voorzien van ‘waarschuwingslabels’? Hier zijn enkele manieren waarop de digitale speeltuin een gevaar kan vormen voor je kinderen en hun veiligheid. Want, de privacy van kinderen is geen spelletje.

Kinderen en smartphones

Ouders kopen deze apparaten vaak als middel om met hun kinderen in contact te blijven of zodat hun kinderen met een geruster hart van huis kunnen zijn. Daarnaast, veelal in mindere mate, voor het behouden van contact tussen kinderen en vrienden. Maar hoe vaak overwegen we de mogelijke gevolgen voor de online veiligheid? Een groot deel van het probleem ligt bij een gebrek aan transparantie over gegevensgebruik en app-ontwikkelaars die niet altijd het beste met je kinderen voorhebben.

Lees verder om de belangrijkste veiligheidsrisico’s te ontdekken van apps die gericht zijn op kinderen, en hoe je ze kunt beperken.

Waarom apps een veiligheidswaarschuwing moeten bevatten

Smartphone-apps zijn de toegangspoort tot de digitale wereld voor onze kinderen. Maar ze kunnen hen ook blootstellen aan uitbuitende reclames, ongepaste inhoud en beveiligings- en privacyrisico’s. De uitdaging voor ouders wordt nog groter door complexe privacy-instellingen, een vaag privacybeleid, gaten in de regelgeving, zwakke handhaving en soms een gebrek aan bewustzijn.

Dat hier een risico aan verbonden is, is geen twijfel over mogelijk. Een onderzoek van Incogni analyseerde wereldwijd 74 “op kinderen gerichte Android-apps”. Het bleek dat:

  • Bijna de helft (34/74) ten minste enkele gebruikersgegevens verzamelt. Hiervan verzamelt een derde ten minste zeven gegevenspunten, waaronder locatie, e-mailadressen, aankoopgeschiedenis en app-interacties.
  • Ontwikkelaars beweerden dat de reden voor deze gegevensverzameling voornamelijk was voor analyse, app-functionaliteit, fraudepreventie en reclame of marketing.
  • Slechts 62% van de apps die gegevens verzamelen liet gebruikers vragen of hun gegevens verwijderd konden worden.
  • Uit een apart onderzoek naar iOS-apps die zijn gelabeld voor kinderen onder de 12 jaar bleek dat alle apps in meer of mindere mate gevoelige gebruikersgegevens deelden buiten de app. En 44% stuurde minstens één stukje persoonlijke informatie naar derden. Zo’n 65% deelde gegevens met derden die reclame of analyses leveren voor commerciële doeleinden.

Wat zegt de wet?

Wetgevers hebben specifieke wetgeving aangenomen om kinderen te beschermen tegen het buitensporig verzamelen en gebruiken van gegevens.

In de EU eist de GDPR-K dat ontwikkelaars alleen de minimale gegevens verzamelen die nodig zijn om de diensten van een app te leveren. In de meeste gevallen toestemming van de ouders vragen voor het verwerken van persoonlijke gegevens. Het vereist ook de aan leeftijd aangepaste privacy-instellingen die gemakkelijk te begrijpen zijn voor kinderen en dat ontwikkelaars regelmatig de risico’s voor gegevensbescherming beoordelen en beperken.

Handhavingsacties zijn de afgelopen jaren beperkt gebleven. TikTok was een opvallende uitzondering en kreeg een GDPR-boete van €345 miljoen en een schikking van $5,7 miljoen van de FTC. Maar het feit dat niet meer ontwikkelaars van kinderapps beboet zijn, betekent niet dat er niets aan de hand is. Het kan eerder wijzen op een gebrek aan regelgevende capaciteit voor handhaving. Dus waar moet je je zorgen over maken?

De 8 belangrijkste app-risico’s waar je op moet letten

  1. Overmatig verzamelen van gegevens: Persoonlijke gegevens zoals leeftijd, e-mailadres, locaties en app-activiteit kunnen een goudmijn zijn voor adverteerders. Als deze gegevens door de ontwikkelaars worden gedeeld via trackers van derden, leidt dit tot bezorgdheid over uitbuitende reclame en vormt het een risico voor de gegevensbeveiliging; d.w.z. de mogelijkheid dat een derde partij kan worden gekraakt.
  2. Oneerlijke reclame: Reclames die zich richten op jonge kinderen profiteren soms van het feit dat deze kinderen nog niet goed begrijpen dat ze iets wordt aangeboden. Deze advertenties kunnen ook inhoud bevatten die niet geschikt is voor hun leeftijd.
  3. In-app aankopen: Sommige apps – vooral in de gamewereld – stellen gebruikers in staat om tijdens een sessie aankopen te doen. Kinderen kunnen vatbaarder zijn voor ontwikkelaars die hen aansporen om geld uit te geven – wat jou als ouder uiteindelijk duur kan komen te staan.
  4. Beperkt ouderlijk toezicht: Sommige kinderapps hebben geen passend ouderlijk toezicht, waardoor het voor jou moeilijk is om de risico’s voor je kinderen te beperken wanneer ze de app gebruiken.
  5. Beperkte privacy-informatie: Ondanks wettelijke vereisten in veel rechtsgebieden kunnen kinderapps ondoorzichtig privacy-/beveiligingsbeleid hebben, waardoor het onduidelijk is hoe de gegevens van je kind worden gebruikt en beschermd. De Britse privacytoezichthouder stelt het als volgt: “Slecht ontwerp van privacy-informatie verdoezelt risico’s, ontrafelt goede gebruikerservaringen en zaait wantrouwen tussen kinderen, ouders en online diensten.”
  6. Overdreven delen: Sommige apps bieden kinderen maar beperkte mogelijkheden om de hoeveelheid informatie die ze met andere gebruikers delen te beperken, waardoor ze een risico lopen op cyberpesters, gegevensdieven en fraudeurs.
  7. Ongepaste inhoud: Apps kunnen je kinderen toegang geven tot inhoud die ongeschikt is voor hun leeftijd, inclusief inhoud die door andere gebruikers wordt gedeeld. Sociale mediasites zijn bijzonder riskant gezien de potentieel grote groep gebruikers die afbeeldingen en video’s delen. Het kan tijd kosten voor moderators om alles wat als ongeschikt wordt beschouwd te verwijderen.
  8. Beveiligingsrisico’s: Mobiele apps brengen ook aanzienlijke veiligheidsrisico’s met zich mee. Apps die niet zijn ontworpen met beveiliging in het achterhoofd kunnen kwetsbaarheden, verkeerde configuraties en andere risico’s bevatten, zoals een gebrek aan gegevensversleuteling. Deze gaten kunnen worden misbruikt door kwaadwillendeom de gegevens van je kind te stelen, waaronder aanmeldingen op apps, ze aan te melden voor diensten met premiumprijzen of hun accounts voor sociale media en games te kapen. Ook kunnen ze de toegang tot het apparaat van je kind gebruiken voor cyberafpersing.

De veiligheidsrisico’s van apps beperken

Als ouder heb je een belangrijke rol in de bescherming van de privacy en veiligheid van je kind wanneer het smartphone-apps gebruikt. Lees hier hoe:

  • Praat met je kinderen: Breng je kinderen op de hoogte van het belang van de bescherming van hun persoonlijke gegevens en de mogelijke gevolgen van beveiligings- en privacyrisico’s. Een beleid van openheid zal hen geruststellen dat jij het eerste aanspreekpunt moet zijn voordat ze beslissingen nemen over het online delen van informatie. Het is goed om te praten.
  • Doe onderzoek: Bekijk altijd elke app die je kind wil downloaden voordat je hem of haar toestemming geeft. Controleer het privacybeleid en hun reputatie op het gebied van privacy en veiligheid.
  • Behoud de controle: Respecteer de privacy van je kind, maar laat hem of haar weten dat je van tijd tot tijd controleert of de app wordt gebruikt en welke rechten hij of zij heeft. Overweeg het gebruik van om te beperken wat ze kunnen downloaden en welke functies ze kunnen gebruiken (bijvoorbeeld het uitschakelen van berichten of sociale functies). Dergelijke software maakt ook veilig browsen mogelijk en geeft rapporten over internetgebruik.
  • Focus op beveiliging: Download software van een betrouwbare leverancier op het apparaat van je kind. Zorg er ook voor dat het altijd up-to-date is met de nieuwste app- en versie van het besturingssysteem. Zorg ook dat het altijd beveiligd is met een wachtwoord. Schakel tweefactorauthenticatie (2FA) in voor apps die dit ondersteunen. En zorg ervoor dat je kind alleen apps downloadt uit de officiële Google/Apple app stores.
  • Blokkeer advertenties: Schakel het volgen van advertenties uit op de smartphone van je kind. Dit kun je doen door naar de relevante instellingen op Android of iOS te gaan.
  • Kies kindvriendelijke apps: Zoek voor Android-apparaten naar “Door docenten goedgekeurde apps en games’’ op Google Play. Apps zijn beoordeeld op “geschiktheid voor de leeftijd, kwaliteit van de ervaring, verrijking en plezier”

We willen allemaal dat onze kinderen het maximale uit hun smartphone halen. Maar vooral willen we dat ze veilig zijn. Navigeren door dit digitale mijnenveld was nooit gemakkelijk. Gelukkig kun je beter geïnformeerde beslissingen nemen, als je meer weet over de risico’s.