Kinderen groeien op in een wereld waarin digitale dreigingen net zo echt zijn als fysieke. En juist omdat ze minder ervaring hebben met oplichtingstrucs, zijn ze vaak een makkelijker doelwit voor cybercriminelen die gebruik maken van psychologische manipulatie, oftewel: social engineeringAls een aanvaller iemand misleidt door bijvoorbeeld in te spelen op nieuwsgierigheid of behulpzaamheid. Op deze manier probeert de aanvaller bijvoorbeeld aan informatie te komen....
In dit artikel ontdek je veelvoorkomende social engineering-aanvallen bij kinderen en, belangrijker nog, hoe jij je kind kunt helpen zich te beschermen tegen deze slimme trucs.
Wat is social engineering?
Wat social egineering precies is? Denk aan trucjes die misbruik maken van emoties zoals angst, nieuwsgierigheid of vertrouwen. Het is het beïnvloeden van menselijk gedrag om gevoelige informatie los te peuteren. Bij volwassenen gebeurt dit bijvoorbeeld via nepmails van de ‘bank’. Maar kinderen? Die vallen eerder voor een linkje in een game, een neppe weggeefactie op TikTok of een ‘leuke’ nieuwe vriend(in) die eigenlijk een oplichter is. Met als doel: toegang tot persoonlijke gegevens of zelfs je hele apparaat verkrijgen.
Social engineering in 2025: hoe zien die aanvallen eruit?
Cybercriminelen worden steeds slimmer. Dit zijn de meest voorkomende trucs waarmee kinderen nu te maken kunnen krijgen:
Phishing
Nepberichten via e-mail, sms of chat-apps die lijken te komen van een gameplatform, school of social media. Ze melden bijvoorbeeld dat een accountEen account is een stukje van een digitaal systeem waartoe een gebruiker toegang heeft. Bij een account hoort informatie over de gebruiker, zoals persoonlijke gegevens,... Meer is geblokkeerd en vragen om inloggegevens.
Honey trapping
Vooral bij tieners: een ‘online crush’ die plots om geld of gevoelige informatie vraagt.
Deepfakes
Oplichters gebruiken AIArtificial Intelligence. Meer om de stem of het gezicht van een bekende persoon na te maken. Zo lijkt het alsof een ouder of vriend iets vraagt, terwijl het een truc is.
Nepwebshops
Verleidelijke aanbiedingen voor gratis producten of hoge kortingen. Na het invullen van gegevens of betalen blijkt het product niet te bestaan.
Van phishing naar ransomware
PhishingPhishing is een type cyberaanval waarbij een cybercrimineel, meestal via e-mail, sms of andere berichtendiensten, contact met je opneemt met het doel je persoonlijke informatie... Meer is de belangrijkste methode die cybercriminelen gebruiken voor het verspreiden van ransomware. Dit is een soort schadelijke software die bestanden vergrendelt of versleutelt en vervolgens betaling eist, meestal in cryptovalutaDigitaal ruilmiddel. Een bekende cryptovaluta is de bitcoin., om verloren gegevens terug te krijgen.
Social engineeringAls een aanvaller iemand misleidt door bijvoorbeeld in te spelen op nieuwsgierigheid of behulpzaamheid. Op deze manier probeert de aanvaller bijvoorbeeld aan informatie te komen... is een belangrijk hulpmiddel bij phishingaanvallen. Als ransomware met succes is geïnstalleerd, worden gegevens in feite gegijzeld. Deze aanvallen beginnen vaak wanneer iemand onbewust op een kwaadaardige e-mailbijlage of link klikt of een bestand downloadt van een kwaadaardige bron.
Veel kinderen begrijpen nog niet de gevaren van het downloaden van onbekende bestanden of het delen van persoonlijke informatie. En omdat het delen van apparaten in veel huishoudens nog steeds gebruikelijk is, vooral door hybride werken en leren, kunnen aanvallers misbruik maken van deze overlap. Door zich op kinderen te richten, kunnen ze soms ook toegang krijgen tot de gegevens, apparaten of zelfs bedrijfsnetwerken van hun ouders.
Veelgebruikte tactieken tegen kinderen
Een social engineering-aanval op een kind begint vaak onschuldig. Een link naar een spelletje. Een ‘cadeautje’ in een game. Een ogenschijnlijk vriendelijk bericht. Dit zijn veelvoorkomende technieken:
-
Verkenning
Informatie verzamelen via sociale media, schoolwebsites of sportclubs om berichten geloofwaardig te maken. -
Pretexting
Een verzonnen situatie creëren om privé-informatie los te krijgen, bijvoorbeeld door te doen alsof er iets met school of een gameaccount aan de hand is. -
Grooming
Een vertrouwensband opbouwen over langere tijd, vaak met als doel misbruik. -
Impersonatie
Doen alsof je iemand anders bent, zoals een vriend, familielid of leerkracht. -
Baiting
Iets verleidelijks aanbieden, zoals gratis skins of coins, in ruil voor informatie of een download. -
Dreigen
Bijvoorbeeld met: “Als je dit niet doet, vertel ik alles aan je ouders.” -
Intimidatie
Doen alsof je politie of school bent, om angst en gehoorzaamheid af te dwingen.
INFOBOX:
• Volgens Cisco begint 90% van alle datalekken met een phishing-aanval.
• Volgens het 2022 Annual Cybersecurity Attitudes and Behaviors Report van de National CybersecurityAlle beveiligingsmaatregelen die men neemt om schade te voorkomen door een storing, uitval of misbruik van een informatiesysteem of computer. Ook worden maatregelen genomen om... Alliance zijn Millennials en Gen-Z-gebruikers meer vatbaar voor phishingPhishing is een type cyberaanval waarbij een cybercrimineel, meestal via e-mail, sms of andere berichtendiensten, contact met je opneemt met het doel je persoonlijke informatie... Meer, identiteitsdiefstal, romance-oplichtingen en cyberpesten dan oudere generaties. Mogelijke verklaringen zijn onder andere meer tijd online doorbrengen en gemak verkiezen boven bescherming.
Wat kun jij als ouder doen?
-
Praat regelmatig en open met je kind
Stel vragen zonder oordeel. Zo creëer je veiligheid en durven ze eerder iets te zeggen. -
Stimuleer kritisch denken
Laat kinderen altijd even nadenken: “Ken ik deze persoon?”, “Waarom vraagt iemand dit?” -
Wees alert op vreemde links of QR-codes
Scan niets zomaar. Criminelen kunnen QR-codes vervangen door kwaadaardige versies of kwaadaardige links delen. -
Gebruik privacy-instellingen en eventueel ouderlijk toezicht
Zet profielen op privé en stel eventueel meldingen in voor verdachte activiteiten. -
Leer veilige gewoontes aan
Sla je sterke en unieke wachtwoorden veilig op, in bijvoorbeeld een wachtwoordmanager. Maak ook regelmatig back-ups en gebruik tweefactorauthenticatie. -
Installeer betrouwbare beveiligingssoftware
En zorg dat het besturingssysteem altijd up-to-date is.
Blijf een stap voor
Een veilige digitale omgeving begint bij goede communicatie, slimme instellingen en bewustwording. Door kinderen te leren kritisch te denken en open met jou te praten over wat ze online tegenkomen, geef je ze de beste bescherming die er is.
