Ze lachen, ze dansen, ze staan altijd ‘aan’: op het eerste gezicht lijkt het leven van populaire vlogfamilies als de Bellinga’s, Koetlife of Familie Lakap één groot feest. Maar achter de schermen groeit de zorg: wat doet het met een kind om constant in beeld te zijn? En waar ligt de grens bij familievlogs?
In een recente aflevering van BOOS onderzoekt Tim Hofman samen met experts de impact van familievlogs op kinderen. De uitkomsten zetten aan tot nadenken, ook voor ouders die misschien zelf af en toe iets delen van hun kinderen online.
Online zichtbaarheid: onschuldig of onbedoeld schadelijk?
We filmen allemaal weleens iets leuks van ons kind. Maar in familievlogs gebeurt dat dagelijks met elk ongemakkelijk moment, elke driftbui, vaak voor een miljoenenpubliek. Die constante zichtbaarheid kan, zo zeggen deskundigen in de video van BOOS, op de lange termijn invloed hebben op het welzijn van kinderen. Denk aan verlies van privacy, online haatreacties, of zelfs moeite met het ontwikkelen van een eigen identiteitIdentiteit betekent wie je bent en wat jou anders maakt dan andere mensen. Het gaat over de dingen die je speciaal maken en hoe je... Meer. Daarnaast kunnen kinderen ook moeite krijgen met het bepalen van de grens tussen wat privé is en wat publiek.
Belangrijk om te benadrukken: het gaat hier niet om ‘slechte ouders’. Veel vloggende gezinnen zeggen juist met liefde en plezier te filmen, en kinderen lijken het vaak ook leuk te vinden. Maar – en dat is de kern – kinderen kunnen nog niet overzien wat het betekent om jarenlang online zichtbaar te zijn. En dat maakt hen kwetsbaar.
Waar ligt de grens tussen vloggen en kinderarbeid?
Een ander punt dat in BOOS aan bod komt, is de vraag: wanneer is er sprake van werk? Als een kind dagelijks gefilmd wordt, video’s meerdere keren moet overdoen, of vrije tijd besteedt aan het maken van content, schuurt dat volgens experts soms tegen kinderarbeid aan. Niet uit kwade opzet, maar door het ontbreken van duidelijke regels.
Op televisie en in film zijn er strikte richtlijnen voor kinderen voor de camera. Op YouTube en sociale media is dat nog een grijs gebied. Daarom pleiten verschillende experts voor wetgeving die kinderen beter beschermt, zonder dat ouders helemaal hoeven te stoppen met delen.
De druk van het perfecte plaatje
In veel familievlogs ziet alles er heel leuk uit. Kinderen krijgen bergen speelgoed, gaan vaak op vakantie en vieren grote feestjes. Maar dat kan ouders die kijken ook onzeker maken en ze het gevoel geven dat ze tekortschieten. Doen wij wel genoeg? Zijn wij leuke ouders? Maar wat we zien in vlogs is vaak een bewerkte versie van het echte leven: vol samenwerkingen, gesponsorde producten en zorgvuldig gekozen momenten. Het is belangrijk om te onthouden dat dit niet de standaard is en dat kinderen vooral behoefte hebben aan aandacht, rust en échte verbinding. Niet aan nóg meer speelgoed.
Bewuste keuzes voor ouders, online én offline
Ouders hoeven niet per se te stoppen met delen, maar wél bewustere keuzes maken omtrent de zichtbaarheid van kinderen.
Bewuster delen:
- Vraag je kind (oprechte) toestemming en blijf dat doen naarmate ze ouder worden.
- Film geen kwetsbare of gênante momenten, hoe grappig ze soms ook lijken.
- Laat kinderen zelf kiezen wat ze willen laten zien, en hoe vaak.
- Bouw schermvrije zones en momenten in.
- Maak delen geen verplichting of routine – een camera kan ook uit.
- Zorg dat je kind begrijpt wat online delen betekent. Dat kan al vanaf jonge leeftijd.
Spijt van eerder gedeelde beelden?
- Overweeg om oude video’s of foto’s te verwijderen waarin je kind herkenbaar of kwetsbaar is.
- Veel platforms bieden opties om content te verwijderen of te beperken tot een kleiner publiek.
- Praat er samen over: het is nooit te laat om opnieuw te kiezen voor privacy. Zie het als een leerproces. Betrek kinderen ook in het ‘opruimproces’.
Elk kind heeft recht op een offline jeugd
Het is prachtig om mooie momenten vast te leggen en te delen, dat doen we bijna allemaal. Maar kinderen verdienen óók een stuk onzichtbaarheid, ze verdienen het om kind te zijn en niet alleen maar een merk. Vergeet ook niet het belang van tijd waarin ze niet worden bekeken, geliket of beoordeeld. Want juist in die rust groeit zelfvertrouwen, veiligheid en eigenheid.
Vloggen is niet per definitie verkeerd. Maar de keuze om je kind zichtbaar te maken, is er één die vraagt om bewustzijn en soms om even stil te staan bij de vraag: doe ik dit voor mijn kind, of voor het publiek?
Bekijk de BOOS aflevering hier: BOOS – aflevering over familievloggers
